Seher Akgün/Ahmet Baran/YENİGÜN HABER
Çatısı altında 26 bölgesel, 5 sektörel olmak üzere 31 federasyon bulunan Türk İş Dünyası Konfederasyonunun (TÜRKONFED) “Küresel Riskler ve Yerel Çözümler" ana teması ile düzenlediği 20. Yıl Zirvesi’ gerçekleştirildi.
Kayapınar ilçesindeki bir otelde düzenlenen zirveye, Diyarbakır Vali Yardımcısı Aziz Gölbaşı, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Serra Bucak Küçük, TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ve DOGÜNSİFED Yönetim Kurulu Başkanı Devrim Türk ile zirvenin onur konuğu ise Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜSİAD Önceki Dönem YİK Başkanı Tuncay Özilhan ve iş insanları katıldı.
Diyarbakır bölgesel kalkınmada kritik rol üstleniyor
Programın açılış konuşmasını yapan Diyarbakır Vali Yardımcısı Aziz Gölbaşı, TÜRKONFED tarafından "Küresel Riskler ve Yerel Çözümler" temasıyla merkez Kayapınar ilçesinde bir otelde düzenlenen zirvenin açılış programında, Diyarbakır'ın bölgesel kalkınmada kritik bir rol üstlendiğini söyledi.
Son yıllarda küresel ekonomi, salgın, tedarik zincirlerinin aksamaları, jeopolitik gerilimler, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar gibi birçok zorlukla karşı karşıya kalındığını belirten Gölbaşı, küresel ölçekte yaşanan bu zorlukların yanı sıra ülkenin "yüzyılın felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremlerle sarsıldığını, depremlerin birçok şehirde ciddi tahribata yol açtığını kaydetti.
Gölbaşı, şöyle devam etti:
"Devletimiz hızlı ve etkili müdahalelerle bu zorlukların üstesinden gelmek için önemli adımlar attı. Alınan ekonomik önlemler ve uygulanan politikalar sayesinde ülkemiz yeni bir büyüme dönemine geçiş için sağlam temeller oluşturmuştur. İçinden geçtiğimiz süreçte yerel yönetimlerin ve bölgesel aktörlerin sorumluluğu, çözüm üretme kapasitesi her zamankinden daha kritik bir hale gelmiştir. Diyarbakır gibi potansiyeli yüksek şehirlerimizin hem bölgesel kalkınmaya hem de küresel sorunlara çözüm üretme noktasında önemli bir rol oynayabileceğine inanıyorum. Özellikle tarım, sanayi, turizm ve yenilenebilir enerji alanlarında Diyarbakır'ımızın sahip olduğu fırsatları en iyi şekilde değerlendirerek bölgesel kalkınmada örnek bir şehir olma hedefini sürdürüyoruz."
"Küresel sistemin kitabı yeniden yazılıyor"
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez de TÜRKONFED'in 20 yıl önce gönüllülük esasına dayalı bir sivil toplum kuruluşu olarak yola çıktığını dile getirdi.
"Bugün, 31 federasyon ve 371 dernekle 100 binden fazla şirketi temsil eden Türkiye'nin en kapsayıcı sivil toplum kuruluşlarından biriyiz." diyen Sönmez, makro ekonomik istikrar, büyüme, sürdürülebilir kalkınma, girişimcilik, yenilikçilik, dijitalleşme, yeşil dönüşüm, iş dünyasında kadın, eğitim, demokratikleşme gibi birçok konuda 100'ün üzerinde çalışmaya imza attıklarını belirtti.
Sönmez, şöyle konuştu:
"Türkiye'nin geçirmesi gereken değişimin yolu Diyarbakır ile kesişiyordu. Biz de bu yolda ilk zirveyi 20 yıl önce Diyarbakır'da yapmıştık. Bugün yine Diyarbakır'dayız. Tarih boyunca birçok kültüre ev sahipliği yapmış olan bu kadim şehirdeyiz. Küresel sistemde ve bölgemizde meydana gelen büyük değişimleri, dönüşümleri konuşup değerlendirmek üzere bölgedeki ekonomik, sosyal, siyasi hayatın hep merkezinde yer alan Diyarbakır'da bir aradayız. Dünya bugün de yeni bir altüst oluşa tanıklık ediyor. Küresel sistemin kitabı yeniden yazılıyor. Üstelik bu kez 1990'lardan farklı olarak çok daha köklü bir değişim yaşanıyor. O yıllarda sadece soğuk savaşın sona ermesiyle neoliberal küreselleşme yaygınlaşırken şimdi jeostratejik, ekonomik, ekolojik, demografik, teknolojik, politik çok sayıda değişim ve kriz üst üste geliyor."
"Enflasyonla mücadele için sıkı para politikasına devam etmek gerekecek"
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, TÜRKONFED'in 20. yılına ulaşmasının gurur verici olduğunu ifade etti.
Kadınların iş gücüne katılımının artırılması gerektiğini kaydeden Turan, kadınların iş gücüne katılımını artırmak için kreş ve bakım evleri gibi kurumsal mekanizmaların yaygınlaştırılması, iş-özel yaşam dengesini gözeten uygulamalarının öne çıkarılması gerektiğini anlattı.
Turan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"TÜSİAD olarak 20 yıldır sizlerle el ele yürümemizin temelinde de Türkiye'de sivil toplumun gelişmesine olan inancımız yatıyor.
Enflasyonla mücadele için sıkı para politikasına ve ekonomideki soğumaya devam etmek gerekecek. Bu da hem reel kesimin hem de hane halklarının karşı karşıya olduğu zorlukların biraz daha süreceği anlamına geliyor."
“Bölgenin lojistik alt yapısı güçlendirilmeli”
Doğu Güneydoğu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNSİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Devrim Türk, Diyarbakır'ın tarihi ve ekonomik potansiyeline değindi.
Yapımı devam eden Silvan Barajı Projesi'nin tamamlanmasıyla 235 bin hektarlık alanın sulanabilir hale geleceğini belirten Türk, bunun tarıma dayalı sanayinin gelişme potansiyeli taşıdığını söyledi.
Türk, "Bölgenin en büyük dezavantajı tüketim pazarları ve limanlara olan uzaklığı. Bu dezavantajları ortadan kaldıracak teşvik politikaları ve lojistik altyapı çalışmaları ile yatırımcının bölgede yatırım yapmasının önü açılmalı." ifadelerini kullandı.
Daha sonra Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Serra Bucak, konuştu. TÜRKONFED gibi Türkiye’nin iktisadi gelişimini kendisine önemli bir görev koymuş ve bu girişimi misyon edinen bağımsız bir platformun gerçekleştirdiği girişimlerin önemli olduğunu ifade eden Bucak, “Bu zirvenin kıymetli kadim kentimiz Diyarbakır’da gerçekleşiyor olması bizler için heyecan verici olmakla birlikte, aynı zamanda anlamlı bir mesaj ve önemli bir niyet göstergesidir.” dedi.
‘İstikrarlı bir yatırım ortamına ihtiyaç var’
Ekonomik ve kültürel olarak bir kalkınma oluşturabileceğini ancak bu vizyonun gerçekleştirilmesi için istikrarlı bir yatırım ortamına ihtiyaç olduğuna işaret eden Bucak, şunları söyledi:
“Türkiye ekonomisinin yapısal sorunları ortada. Tüm bu yapısal sorunlar enflasyon, işsizlik, TL’nin değer kaybı, borçluluk gibi başlıklar ne yazık ki son yıllarda daha yakıcı bir hale gelmektedir. Elbette bu kriz toplumun her kesimini etkilese de sonuçları herkes aynı şekilde yaşamıyor. Gençler ve kadınlar istihdamdan git gide uzaklaşıyor. Tüm krizlerde olduğu gibi çatışma, siyasal krizler, toplumsal ve ekonomik krizler, gençler, kadınlar ve dolayısıyla çocukları daha fazla etkiliyor. TÜİK istatistiklerinin bile kabul ettiği üzere bu krizin yükü coğrafi olarak da eşit dağılamıyor. Yatırımlar ne yazık ki buraya yönelmiyor, bu nedenle tüm olumsuzluklar daha derinden yaşanıyor. TÜİK bile bunu itiraf ediyorsa gerçek tabloyu siz düşünün.”
‘Belediyeye iş başvurusu 30 bini geçti’
31 Mart’tan şimdiye kadar belediyeye yapılmış resmi iş başvurusu sayısının 30 bini geçtiğini aktaran Bucak, bir kamu kurumu olarak söz konusu başvuruya yanıt vermenin mümkün olamayacağına dikkat çekerek, “Ama gözümüzü kapatmamız, müdahil olmamız da mümkün değil. İstihdam için yerel yönetimler olarak canla başla çalışmayı kendimize ilke olarak koyduk. Kentimiz, alt yapı eksikliği ve politik istikrarsızlık nedeniyle ekonomik gücünü hayata geçirememektedir. Genç nüfusun yüzde 30’unun ne eğitimde ne de istihdamda yer almaması önemli bir kayıptır. Diyarbakır özelinde kadın istihdamının yüzde 20’nin altında kaldığını görmekteyiz. Kronikleşmiş işsizlik sorunun birçok nedeni var elbette ama mesleksizlik bunlardan biri ve en önemlisi. Kadınların istihdam ve üretim için en yüksek teşviklerle ekonomik hayata katılması en başlıca ihtiyaçlarımızdandır” ifadelerini kullandı.
Diyarbakır’da asgari ücretin altında güvencesiz işlerin oldukça yaygın olduğuna dikkat çeken Bucak, “Genç nüfus, kira giyim gıda alışverişi yapamayacak durumda iken neden işgücüne gireyim ki sorusu capcanlı karşımızda duruyor. Bu gerçekliğin de farkında olarak her türlü aktörün sorumluluğun farkında olarak bütünsel bir yaklaşıma ihtiyaç duymaktayız” dedi.
Bucak’tan yatırımcılara çağrı
Ekonomik kalkınmanın, yalnızca fiziki yatırımlarla değil hukukun üstünlüğünün ilke edinildiği, insan haklarının korunduğu bir yönetim biçimine muhtaç olduğuna işaret eden Eş Başkan Bucak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yatırımcıların güvenle gelebileceği bir kentsel ortamı yaratmak yargının tam bağımsız olduğu, yerel yönetimlerin demokratik bir şekilde çalışacağı bir düzenle alakalıdır. 4 Kasım tarihinde kayyım rejiminin anti demokratik uygulamalarını dile getiren TÜSİAD Yönetim Kurulu üyeleri ve TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanının açıklamalarına dikkat çekmek isterim; aklın yolunun bir olduğunu demokratik sistemin, ekonomik bir refaha da destek verdiğini belirtmek isterim. Bizlere dayatılan keyfi bir düzen, hukuksuzluk rejimi, siyasi bir müdahale olarak kalmamakta, bölgenin ekonomik durumunu da tehdit etmektedir. Bu nedenle yatırımcıların gelmesini geri çekmektedir. Biz seçilmiş yerel yönetimler temsilcileri olarak bugün bu salonda bulunan birçok kişi ile birçok platformda bir araya geldik, kentimizin gelişmesi için herkesin elini taşını altına koyduğu bir süreci başlattık. Gelin şehri Amedi katılımcı anlayışla birlikte yönetelim dedik. Belediyelerimiz tüm gücü ile çalışmalarına devam etmektedir. Bugün buradan hem ulusal hem uluslararası yatırımcılara bir çağrı yapmak isterim; Diyarbakır hem insan gücü hem de potansiyeli büyük fırsatlar sunan bir şehir. Tarımdan yenilenebilir enerjiye, turizmden teknolojiye kadar pek çok alanda yatırımların gerçekleşmesi için zemin hazırlamaktayız. Belediyemiz bu yatırımları gerçekleştirmesi için gerekli alt yapıyı sağlamaya, kolaylaştırıcı olmaya hazırdır. Gelin hep birlikte bu kadim şehri yeniden bir üretim istihdam kenti haline getirelim. Halkı cezalandıran merkezi politikalara karşı birlikte hareket edelim.”
Daha sonra "2025'e Girerken Küresel Riskler ve Yerel Çözümler" paneli düzenlendi.
Zirvenin sonunda Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan da "İkinci Yüzyılda Kalkınmanın Dinamikleri" başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.