Metin BEKİROĞLU/YENİGÜN HABER – Diyarbakır’ın Lice İlçesine bağlı Kumluca Köyü’nde mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar erken baharın yaşanmasına neden oluyor. Bu durum bal üreticileri için ise kötü habere işaret ediyor.
Bal üreticisi Kutbettin Kovane için erken bahar tam bir kabusu ifade ediyor. Her gün köydeki 300’e yakın kovanını kontrol eden Kovane, her gün daha fazla arının yok olduğuna tanık oluyor.
Kovanların bazıları tamamen boşaldı
Kovanlarını tek tek açarak bakan Kovane, bazısında arı ölülerini bulurken bazısında ise hiçbir şey bulamıyor. Her birinde 3 ile 4 bin arasında arı bulunan kovanların bazısı tamamen boşalmış durumda. Havanın ısınmaya başlamasının ardından kovanlarını kontrol eden Kovane, şimdiye kadar 100 üzerinde kovanda yaşayan 200 bini aşkın arının yok olduğunu tespit etti.
İkilim değişikliği olumsuz etkiledi
Kovanlarda ölen arıları gösteren Kovane, zararını büyük olduğunu söyledi. Arıların toplu ölümünü havaların ısınmasına bağlayan Kovane, ilk kez böle bir durumla karşılaştığını dile getirdi. 15 yıldır bal üreten Kovane, “Zararım en az 300-400 bin liradır. Her kovanda 3 bin, 4 bin arı vardı. Bu böyle olunca biraz zor bal üretilir. Seneye ancak arılar kurtulursa, bakımını yapabilirsek verim alırız. Eskiden böyle olmuyordu. Eskiden en fazla 10 ya da 20 tane böyle giderdi, çoğunluk gitmezdi. İklim değişince böyle oldu” dedi.
Kovane çevresinde aynı işi yapanların da çok fazla arı kaybettiğini vurgulayarak, “40 kovanı, 50 kovanı giden var, en az kaybeden yüzde 20’sini kaybetmiş” diye konuştu.
Tek neden küresel ısınma mı?
Dicle Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretin Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıç arıların topluca ölümünün nedeninin sadece küresel ısınma olmadığına dikkat çekti. Gazetemizin sorularını yanıtlayan Kılıç, bilinçsizce yapılan tarımsal ilaçlama ile manyetik dalgaların da arılan için risk oluşturduğuna dikkat çekti.
Dışarı çıkan arıların tarımsal ilaçları kovanlara taşıdığını vurgu yapan Kılıç,“ Alışık olduğumuz mevsim koşulları eskisinden farklı. Tabii ki arılar buna uyum sağlayamıyor. Bu sorunlardan biri en büyük problemlerin başında ise tarım ilaçları gelir. Tarım ilaçları çiçeklerin üzerine ya da tarlalarda kullanıldığı zaman arılarımız buralardan polenler, çiçek tozları taşır ve tarım ilaçlarını da birlikte alır.
Kovanda yiyecek depolarken bunlar da kovana girdiği için hayvanlar bundan, arılar bundan tamamı kovan halkının tamamı etkilenir. En büyük etkenlerin başında, bu toplu ölümlerin başında tarımsal ilaçlar gelir. Bir diğer önemli neden de her tarafta kullanılan iletişim araçları, baz istasyonları ve diğer wifi cihazları. Özellikle baz istasyonlarının çok ciddi etkisi var” diye konuştu.
Arı ölümlerinin azaltılması için çiftçilerin ve bal üreticilerinin koordinasyon içinde olmaları gerektiğinin savunan Kılıç, şunları söyledi; “Tarım ilaçlamasını arıların kovanda olduğu saatlerde yani sabahın erken saatlerinde ve akşama doğru yaparsak arılar bundan az etkilenir. Aksi takdirde arılar bütün meyve, sebze ya da diğer çiçekleri dolaşıyorlar. Tarım ilaçlarının tamamıyla kontamine oluyorlar, bulaşıyorlar.
Tabii ki bu arıların metabolizmasına olumsuz yansıyor ve toplu ölümler karşımıza çıkıyor.”
Kalan arılarını korumaya çalışan Kovane’nin umudunu kalanlardan daha fazla arı elde etmek.