Ali VURANEL/YENİGÜN HABER – Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi eski baştabibi Doç. Dr. Muhammet Asena, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Diyarbakır Tanıtma Kültür ve Dayanışma Vakfı’nın (DİTAV) talebiyle Sur ilçesinde bir sokağa kent hafızasında önemli bir yere sahip olan Celal Güzelses'in isminin verildiğini söyledi.
Celal Güzelses Sokağı
Asena paylaşımında, “Şark Bülbülümüz Kıymetli Celal Güzelsesin vasiyeti yerine getirildi. DİTAV’ın talebine Sur Belediyesi olumlu yanıt verdi ve Diyarbakır Valiliğimizin 16 Ocak 2024 tarihinde almış olduğu karar ile 3. Çıkmaz sokağın adı Celal Güzelses sokağı oldu” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Diyarbakır Valiliği’nden konuyla ilgili bir açıklama yapılmaması dikkat çekti.
Celal Güzelses Kimdir?
1899 yılında Diyarbakır’da dünyaya gelen Celal Güzelses, bir birinden güzel şarkılarla kent hafızasında önemli bir yere sahiptir.
Şark Bülbülü olarak nam yapan Güzelses, hem ses sanatçısı, dengbej ve mevlithandır.
Babası tarafından mahalle mektebine verilen Celal GüzelsesBirinci Dünya savaşı yıllarında Rüştiyenin lav edilmesi ile öğrenimini tamamlayamadı. Okula giderken 1913'ten 1921'e kadar Diyarbakır Ulu Cami'de müezzinlik yaptı.
1931 yılında Karındaş Mahmut'un Diyarbakır şivesini taklit ederek doldurduğu plak Diyarbakır halkından oldukça tepki almıştı. Celal Güzelses bu plağa olan tepkisini dile getirmek için İstanbul'a plak doldurmaya giderek ilk plağını doldurdu. İlk plağının gördüğü ilgiden sonra diğerleri geldi. 20’ nin üzerinde plak doldurdu.
Celal Güzelses Bayındırlık bakanı Feyzi Pirinçcioğlu'nun ısrarıyla 1917'de bir tesadüf sonucu tanıştığı Mustafa Kemal Paşa’dan "Şark Bülbülü" ünvanını aldı. 1934 yılında soyadı kanunun kabulü ile de “Güzelses” soyadını aldı.
Celal Güzelses 22 Haziran 1943 tarihinde Diyarbakır Halk Musiki Cemiyetini bir kaç arkadaşı ile birlikte kurdu. Yedi yıl cemiyette arkadaşlarıyla çalışmalar yaptı. 1950'de cemiyete yapılan resmi ödenekler ve belediye yardımlarının kesilmesi üzerine cemiyetten ayrıldı. 1956 yılında kendisinden ayrılan arkadaşlarının Yıldız kulübünde toplanması Celal Güzelses’i çok üzdü. Ulu cami baş müezzinliği için vilayete başvuruda bulunur. Bu görevi vefatına kadar sürdü. 1 Şubat 1959 günü Diyarbakır’da vefat etti. Cenazesi Ulu Cami'den eller üzerinde ilahi ve tekbirlerle (vasiyeti üzerine) Şeyhi Zeki Efendi'nin metfun bulunduğu kabrinin alt kısmına defnedildi.
Celal Güzelses Halk müziğimize 50’ye yakın türkü kazandırmış, kendinden sonra Diyarbakır’ da yetişen sanatçılar için bir ekol olmuştur.
Sanatçının seslendirdiği ve Türkiye müzik repertuarına kazandırdığı türküler şunlardır:
Ağlama Yar Ağlama
Bülbülün Kanadı Sarı
Dağlar Dağımdır Benim
Esmerin Ağı Gerek
Mardin Kapı Şen Olur
Nare Esvap Yıkıyor
Vallahi O Yardır
Adil Efendi
Ala Geyik
Aldı Zihr-i Tigine
Arkadaşlar Benim Derdim
Arpa Orağa Geldi
Ayrıldım Gülüm Senden
Ayvanda Yatan Oğlan
Az Kaldı Bayram Ola
Bahar Olur Yeşillenir Bu Bağlar
Bahçede Yeşil Çınar
Ben Şehid-i Badeyim
Bende Yetim (Beşiri Hoyrat)
Bilmeden Kapını Çaldım
Biner Paytona Gider Seyrana
Bir Güzel Ki On Yaşına Girince
Böyle Bağlar
Bu Dere Baştan Başa
Bu Dere Baştan Başa
Bu Gün Ben Yari Gördüm
Bülbülün Kanadı Sarı
Buy-i Vahdet Almışam
Coşkun Sular Ne Bulanık Akarsın
Dağda Duman Yeri Var
Dağdan Kestim Değenek
Dağlar Dağımdır
Dağlara Lale Düştü
Daldalanım (Muhalif Hoyrat)
Daldan Alım
Dedim Ey Efendim Gel Kıyma Bana
Derman Aramam Derdime
Düş Müdür Hayal Mıdır Bilmedim
El Ele Ver Gidah Puruthanaya
Eminem Oturmuş Taşın Üstüne
Esmer Bugün Ağlamış
Esti Baharın Nesimi
Evlerinin Önü Kavak
Evsel'i Duman Almış
Felek Gayet Dönek
Fincanın Etrafı Yeşi
Garibim Bu Vatanda
Hamaylı Boynundayım
Hele Yar Zalim Ya
Kalemi Kaşta Koydun
Kar Mı Yağmış Diyarbakır'ın Dağına
Kara Gözler
Karanfil Eken Bilir Malamın
Karşıda Görünürsün
Karşıki Dağlar Beyazlara Bürünmüş
Karşıki Dağlar Dumanından Bükülü
Karşımda Durdun Yete
Mardin Kapı Şen Olur
Mavi Yüzük Firuze
Meclisine Mail Oldum
Nare Esvap Yıkıyo
O Yarimin Damından
Odasına Girdim Fincan Elinde
Sana Dil Verdim
Sen Gideli Üç Gün Kaldı
Silmedin Göz Yaşını
Sürme Ben
Visalinle Bu Şeb Yari Canım
Yar İçerden (Muhalif Hoyrat)
Yaradan (Hoyrat)
Yaş Destanı
Yavrum Bugün Yaradan Var
Yenikapı'nın Yokuşu
(Kaynak: İhsan Öztürk Müzik Merkezi ve Wikipedia)