Tamamen döviz kuru endeksli olan teknolojik cihazlarda yaşanan fiyat artışları, vatandaşları farklı alternatiflere yöneltti. Vatandaşlar, ellerindeki eski bilgisayarları çöpe atmak yerine yenilemeye başladı. Bilgisayarlardaki geri dönüşümün önemine dikkat çeken Bilgisayar Teknisyeni Zeydin Şahin, en eski bilgisayarların bile ufak dokunuşlarla yeniden hayat dönebildiğini söyledi. Vatandaşlara ellindeki teknolojik aletleri çöpe atmamaları çağrında bulunan Şahin, “Elinizdeki ürünleri çok kolay bir şekilde çöpe atmayın. Lütfen geri dönüşüme gerekli ilgiyi gösterin. Çöpe giden her parça milli servettir. Cihazlarınızı çöpe atmaktansa onları yenileyip kullanılabilir hale getirecek insanları bulun ve ülke ekonomisine azda olsa katkıda bulunun” diye konuştu
Nurullah Ergün / YENİGÜN ÖZEL - Türkiye’de döviz kurlarında yaşanan yükselme ve dalgalanmalar birçok sektörü olumsuz yönde etkiliyor. Yedek parça veya ham maddesi kur endeksli olan sektörlerde yaşanan fiyat artışları alım gücü düşen vatandaşın ise cebini yakıyor. Özellikle bilgisayar parçalarında yaşanan fiyat artışları vatandaşları farklı arayışlara içerisine itti. Son aylarda vatandaşların yeni ürün almak yerine elindeki eski bilgisayarları yenilemeyi tercih etmesi, bilgisayar teknik servislerinde yoğunluğa neden oldu.
‘Eski bilgisayarları dönüştürüyoruz’
Diyarbakır’da Insert Bilişim bünyesinde hizmet veren Bilgisayar Teknisyeni Zeydin Şahin, vatandaşların genelde donanım ve yazılım yükseltme komsunda kendilerine müracaatta bulunduklarını söyledi. Data kurtarma ve ikinci el ürün alış/satışı da yaptıklarını belirten Şahin, “Kurda yaşanan artış bizden çok vatandaşı etkiliyor. Çünkü bir yerde biz parçaları da ürünlerimizi de kur üzerinden alıp kur üzerinden satıyoruz. Vatandaşa elimizden geldiğince yardımlarda bulunuyoruz. Özellikle ana kartı gitmiş bilgisayarları alarak, onların diğer parçalarını değerlendiriyoruz. Sıfırdan bir parça alıp yüksek ücretler ödemeleri yerine geri dönüştürdüğümüz bilgisayarların parçalarını daha uygun fiyatlara kendilerine vererek onlara yardımcı olmaya çalışıyoruz” dedi. Vatandaşlar eski bilgisayarını hızlandırmak için donanım yükseltilmesi önerisinde bulunan Bilgisayar Teknisyeni Zeydin Şahin, “Bilgisayarın Ram ve SSD harddisklerinde yükseltmelere giderek, vatandaşı hem yeni bir bilgisayar almaktan kurtarıyoruz. Çünkü eski bilgisayarlara yapmış olduğumuz bu müdahaleler onu gayet hızlı ve kullanışlı bir hale getiriyor. Tabi bunu yaparken bizde müşteri de kazanmış oluyoruz” diye konuştu.
'Çöpe giden her parça milli servettir'
Bilgisayarlardaki geri dönüşümün önemine de dikkat çeken Şahin şunları söyledi;
“Şahsen ben kapitalizme karşı bir savaş açmış durumdayım. Bir vidayı bile çöpe atmıyorum. Bilgisayar konusunda öyle. En eski bilgisayarlar bile ufak dokunuşlarla kullanılabilir hale getirilebiliyor. Birkaç parça değişimiyle o bilgisayar yeniden hayat dönülüyor. Yeter ki vatandaşlarımız sürekli yenisine yönelmesin. Elindeki ürünleri çok kolay bir şekilde çöpe atmasın. Geri dönüşüme gerekli ilgiyi göstersin.
Eski bilgisayarlarınızı çöpe atmayın yenileyin’
Çöpe giden her parça milli servettir. Vatandaşlarımıza şu çağrıda bulunmak istiyorum. Sizlerden ricamız elindeki eski ürünleri hemen çöpe atmadan biraz düşünün. Onları çöpe atmaktansa onları yenileyip kullanılabilir hale getirecek insanları arasınlar. Bu insanları bulurlarsa hem kendileri kazanır hem de o işle uğraşan insanlar. Bu da ülke ekonomisine inanılmaz bir katkı sağlayacaktır.”
‘Bazı bilgisayarlar araba fiyatına çıktı’
Bilgisayar parçalarının tamamının kur endeksli olduğunu vurgulayan Zeydin Şahin, “Sıfır bilgisayar parça fiyatlarında minimum %100 bir artış var. Hatta bazılarında %200’leri dahi bulan artışlar oldu. Ancak ikinci el ürünlerde çok fazla bir değişim olmadı. Mesela geçen sene 4-5 bin TL’ye alınan bir bilgisayar şuanda 8-9 civarında. Geçen sene 8-9 bin lira olan bir oyun veya grafik bilgisayarı şuanda 40-50 bin liraya kadar çıkmış durumda. Yani geçen seneye kıyaslarsanız bir şuanda bu bilgisayarlar araba fiyatında” ifadelerini kullandı.
‘Bilgisayarınızın ömrünü kısaltmayın’
Vatandaşları yanlış bilgisayar kullanımı konusunda da uyaran Bilgisayar Teknisyeni Zeydin Şahin, “Leptop konusunda en büyük kayıplar bataryalarda ve menteşelerde yaşanıyor. Bataryalar hücre ile çalışan ürünler. Yani lityum piller. Hücre ile çalıştıkları için sürekli şarj ve de şarj olması gerekiyor. Bunu yaparken genelde insanlarımız yanlışlar yapıyor. Mesela ürünü kullanırken, fişi piriz takılıyken kullanılıyor. Bu da bataryanın hücrelerini öldürüyor, yani ömrü kısalıyor. Maksimum 2-3 yıl gibi bir sürede tükeniyor. Ama bilgisayarın bataryası tükenince düzenli bir şekilde şarjı yapılırsa ömrü biraz daha uzun olacaktır. Mesela menteşe kırılmalı oluyor genelde leptoplarda. İnsanlar bilgisayarlarını açarken, dengesiz bir şekilde ekranı açıyor. Bu da menteşelerin zamanla zarar görmesine neden oluyor. Bunu yaparken daha dengeli açılırsa ve leptop kullanımında meşrubat kullanımına dikkat edilirse bilgisayarlarının ömrü mutlaka daha uzun olacaktır” şeklinde konuştu.
‘Bazı parçaları kendimiz üretebiliriz’
Bilgisayar konusunda dışa bağımlığı da eleştiren Şahin şunları kaydetti;
“Şuanda bilgisayar konusunda neredeyse %100 tüm parçalarımız yurt dışından geliyor. Bu da tabiki de kur üzerinde oluyor. Bilgisayarın çok basit parçaları dahi yurt dışından geliyor. Toplasanız 200 gram bile gelmeyen bir metal parça sırf yurt dışından geldiği için maliyeti bize 200-300 TL’ye mal oluyor. Oysaki bir çok bilgisayar parçasını biz de üretebiliriz. Özellikle metal aksanları örnek verecek olursak leptop menteşeleri rahatlıkça bir doğramacı veya metal işi ile uğraşan birinin yapabileceği şeyler. Ben bil menteşe kırılmalarını kendi imkanlarımlar onarıyorum. Kırılmaları ben onarabiliyorsam, bir metalci bunu rahatlıkla üretebilir diye düşünüyorum. Yani bu tür şeylerde dışa bağımlı olmamak için yetkiler bu işlerle uğraşan insanları desteklemeli ve onlara imkanlar sağlamalıdır. Ekonomik anlamlarda önleri açılmalıdır. Bunun gibi saya bileceğim çok fazla kalem var. Kablosundan, bataryasına kadar; bu işleri yapabilecek insanlarımız mutlaka vardır. Yeter ki onlara imkanlar sağlansın.”