Her ülkenin kendine özgü şart ve koşullardan bahsetmiştik öncek yazımızda. Bugün tam bu noktada Çin’e bakacağız.

Çin üzerine çalışmalar yapan ve bu konuyu işlediği kitaplara imza atan Dumlupınar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümünde Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalında Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Barış Adıbelli, öncelikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Çin modeli izliyoruz' diye bir açıklama yapmadığını sadece Almanya ve Çin'den düşük faiz politikasına dair örnek verdiğini belirtip devam ediyor:

Siyasi yapılar farklı

Türkiye için Çin modelinin tam olarak kopyalanması gibi bir durumun söz konusu değil. Çin modelinin öncelikli olarak bu ülkeye özgü ve temelleri 1950'lerde atıldığı, 1970'lerde reform sürecine sokularak bambaşka bir yola evirildi.

Çin modeli uygulanması bir ülkeyi Çin gibi üretim merkezine dönüştürmez. Bu model, Çin Komünist Partisi'nin bir projesi. Öncelikle planlı ekonomiye geçmeniz gerekiyor. Yıllık plan ve ekonomilerin olması gerekiyor. Bu ne demek? Birincisi uzun süreli bir iktidar gerekiyor buna. Modeli kırk yıl takip edecek iktidar lazım. Yani şimdi diyelim ki seçim oldu bir yıl sonra muhalefet geldi, iktidar oldu. Ben bu sistemi kaldırayım dediği zaman bu sistemin bir anlamı kalmadı. Çin'in modeline ülke içinden karşı muhalefet yok.  Bir de eleştirilmesi veya ne bileyim bir siyasette bunun araç edilmemesi gerekiyor. Bir de mutlak itaat var.  Seçim olan ülkelerde başarılacak bir model değil.

Sosyalist piyasa ekonomisi

Çin'de karma bir piyasa ekonomisinin uygulanıyor ve Çinliler bunu 'sosyalist piyasa ekonomisi' olarak adlandırıyor. Çin'deki modelden bahsedilmeniz için sadece kuru yükselterek faizi düşürerek değil, bambaşka tamamen yapısal olarak bir değişime girmeniz gerekiyor ki bunun da yani işte ortalama bugüne yönelik kırk yıllık bir süreçten bahsediyoruz. Bütün dünyadaki ekonomistlerin de Çin'deki modelin bu ülkeye özgü olduğunu kabul eder. Trump, Çin'i zayıflatmak adına ucuz iş gücüne dayalı üretim modelinin farklı ülkelerde de geliştirilmesine bu yolla Çin'i çökertmeye çalıştı. Hindistan, Bangaldeş, Malazya, Vietnam gibi ülkelerde denendi. Ancak çok başarılı olmadı. Sadece Vietnam'da ilerleme sağlandı. Çünkü orada da benzer bir siyasi yapı var. Vietnam'da Vietnam Komünist Partisi tarafından yönetiliyor. Devam Edecek; İki ülkenin toplumsal yapıları