Diyarbakır’da küçük esnaf tükeniyor: Sobacılık Bitiyor mu?

Seher Akgün/YENİGÜN HABER – Sobacılık mesleğini sürdüren usta esnaflardan biri, Ramazan Mungan, oğlunu bu mesleğe yönlendirmek istediğini ancak artık eskisi gibi talep olmadığını ifade etti.

"Gençliğimde yılda 3-4 bin adet odun sobası üretirken, bugün 50 tane bile zor satıyoruz," diyen usta, sektördeki değişimi üzüntüyle anlattı.

Eskiden Bursa, Eskişehir ve Kayseri gibi illerden kamyonlar dolusu soba getirip sattıklarını söyleyen Ramazan usta, günümüzde bu talebin neredeyse tamamen yok olduğunu belirtti. "Şimdi iki pikap bile satamıyoruz," diyerek sektörün geldiği noktayı gözler önüne serdi.

El Sanatları ile Ayakta Kalmaya Çalışıyorlar

Sobacılar, geçimlerini sadece soba üretimiyle değil, el sanatlarıyla da sağlamaya çalışıyor. Davlumbaz, havalandırma borusu, mangal ve yemek ocakları gibi çeşitli ürünler üreten esnaflar, bu sayede işlerini sürdürebiliyor. "Çeşitlendirme yaparak ayakta kalmaya çalışıyoruz," diyen Mungan, pastanelerin yaş pasta kalıplarını da yaptığını, özellikle kalpli kalıpların büyük ilgi gördüğünü ekledi.

Meslek Babadan Kalma

Ramazan Mungan, babasının bu mesleği yapan ilk Müslüman olduğunu ve daha önce bu işi yapanların Ermeniler ve Hristiyanlar olduğunu belirtti. "Bu meslekte Antro, Garabed, Henry gibi isimleri hatırlıyorum. Babamdan sonra bu işi sürdürenlerden biri oldum," diyerek mesleğinin köklü geçmişine değindi.

Fabrikalar Küçük Esnafı Zorluyor

Günümüzde fabrikasyon üretimin artmasıyla birlikte, el işçiliğiyle yapılan sobacılık giderek daha fazla zorlanıyor. "Eskiden Diyarbakır'da emaye fabrikasını kuran bendim. Ortaklarım oldu, işler büyüdü ama sonra iflas ettim," diyerek büyük ölçekli üretimin küçük esnafı nasıl etkilediğini vurguladı.

Buna rağmen, fabrikaların yüksek maliyetleri nedeniyle esnafın hala avantajlı olduğu bazı alanlar var. "Ben üretimi seri yapıyorum ve hesaplı veriyorum. Fabrikalar ise işçi çalıştırıyor, servis ve yemek masrafı yapıyor. Bu yüzden maliyetleri daha yüksek oluyor," diyerek geleneksel üretimin hâlâ belirli bir müşteri kitlesine hitap ettiğini söyledi.

El işçiliği uygun fiyatlı ve kaliteli

Ayrıca, barbekülerin internet fiyatlarının oldukça yüksek olduğunu belirten Mungan, "Ben burada daha kullanışlı barbeküleri 3 bin TL'ye yapıyorum," diyerek el işçiliğinin uygun fiyatlı ve kaliteli bir alternatif sunduğunu ifade etti.

Ancak, günümüz tüketicisinin fabrikalara daha fazla güven duyduğunu belirten esnaf, bu algının küçük üreticilere zarar verdiğini de sözlerine ekledi. "Fabrikalar marka olduğu için daha güvenilir sanılıyor ama bizim el emeğimiz, kalitemiz farklıdır," diyerek mesleğinin değerini vurguladı.

Her geçen gün daha da azalan soba üreticileri, mesleklerinin yaşaması için mücadele etmeye devam ediyor. Ancak doğal gazın yaygınlaşması ve şehirleşmenin artmasıyla birlikte, sobacılık mesleğinin geleceği belirsizliğini koruyor.