Diyarbakır sahnesinde bir kadın meddah

İlknur FİDAN/YENİGÜN ÖZEL HABER - Diyarbakır’da ilk defa bir kadın tarafından gerçekleştirilen meddahlık Cansu İlgin'in performansıyla izleyicilerle buluşuyor.

Taklit ve canlandırmalarla dinleyiciyi eğlendirmek amacıyla öykü anlatma sanatı olarak tanımlanan Meddahlık, oyuncu Cansu İlgin tarafından Diyarbakırlıların beğenisine sunuluyor.

Unutulmaya yüz tutmuş bir kültür mirası DİYŞAD (Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği) Başkanı İhsan İpek Cankurt’un organizasyonuyla gerçekleşiyor.

Cankurt’a ait ‘Yol Kırıntıları’ şiirini kurgulayıp oyuna çeviren İlgin’in ilk oyunu Addida Enteliko’ydu.

İlk oyunu sevilen İlgin, ikinci gösteriminde ise efsane olan Ben u Sen’i uyarlayıp oyuna çevirdi. ‘Adida Benusen’ diye adlandırdığı oyunda kıyafet ve elindeki bastonuyla ilgi çekti.

Meddah Cansu İlgin, yarın kendi yazdığı ve yöneteceği ‘Cennete Giddecahsan’ oyununda Şuara Kültür Sanat kafede 18.00’da sevenleriyle buluşmaya hazırlanıyor.

MEDDAHLIK NEDİR?
Meddahlık, taklit ve canlandırmalarla dinleyiciyi eğlendirmek amacıyla öykü anlatma sanatı olarak tanımlanabilir. Bu sanatı icra edenlere Arapça öven, metheden anlamında meddah denilmektedir.
Meddah, sanatını icra ederken bir sandalye üzerine oturmakta, değnek (pastav) ve mendil (makreme) gibi aksesuarlar kullanarak öyküsünde canlandırmalar ve taklitler yapmaktadır. Değnek dinleyicinin dikkatini çekmek ve anlatımları güçlendirmek için bir ses efekti olarak kullanılabildiği gibi oyunda anlatılan eşya ve canlıların temsili için de kullanılmaktadır. Mendil ise ses değiştirmek veya çeşitli karakterlere bürünmek için kullanılmaktadır. Meddahların oyunlarında kullandığı bu eşyaların meddahlık geleneği içinde simgesel anlamları olduğuna ilişkin tarihi kayıtlar da vardır.
Meddah öyküsünü anlatmaya, değneğini yere üç defa vurarak “Hak dostum, Hak!” sözleriyle ve bir tekerlemeyle başlar. Kişi ve yer adları yüzünden kimse üzerine alınmasın diye “isim isme, kisip kisbe, semt semte benzer, geçmiş zaman söylenir, yalan gerçek vakit geçer” şeklinde bir ifade kullanarak kimseyi gücendirmemeye çalışır. Anlatım esnasında bazen duraklayıp dinleyicinin anlamasına ve yorum yapmasına olanak tanır; bazen de en heyecanlı yerde keserek dinleyenlerden para toplar. İcrasını “her ne kadar sürçülisan ettikse affola” diyerek tamamlar.