9 Ağustos’un önemli olayları

9 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 221. (artık yıllarda 222.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 144 gün vardır.

Olaylar

378 - Hadrianapolis Muharebesi: Doğu Roma İmparatoru Valens, Vizigotlar'a yenildi; müstahkem Konstantinopolis (İstanbul) ve Andrinopolis (Edirne) haricinde tüm Trakya yağmalandı.

1173 - Yapımı iki asır sürecek olan Pisa Kulesi'nin inşası başladı.

1554 - Osmanlı ve Portekiz arasında Hürmüz Deniz Muharebesi gerçekleşti.

1578 - Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çıldır Muharebesi gerçekleşti.

1805 - Avusturya İmparatorluğu, Birleşik Krallık, İsveç, Rus İmparatorluğu ve Napoli Krallığı, Napolyon'a karşı ittifak oluşturdular.

1814 - Wetumpka yakınlarında Fort Jackson Antlaşması imzalandı.

1842 - Webster Ashburton Antlaşması ile Kanada-ABD sınırı belirlendi.

1892 - Thomas Edison, iki yönlü telgrafın patentini aldı.

1902 - VII. Edward, Birleşik Krallık Kralı olarak taç giydi.

1912 - Tekirdağ ilinin Mürefte beldesinde 7,3 MS büyüklüğünde deprem meydana geldi.

1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi başladı.

1928 - Türkiye'de Arap alfabesi yerine Latin alfabesinin benimsendiği Harf Devrimi: Atatürk, harfleri Cumhuriyet Halk Partisi'nin Gülhane'deki galasına katılanlara tanıttı. Sonraki süreçte yeni alfabe yasal olarak kabul edildi ve yaygınlaştırılmaya başlandı.

1936 - 1936 Yaz Olimpiyatları: Jesse Owens dördüncü altın madalyasını kazandı.

1942 - Dimitri Şostakoviç'in Leningrad Senfonisi, Alman kuşatması altındaki Leningrad'da ilk kez seslendirildi.

1942 - Mahatma Gandhi, İngiliz birlikleri tarafından Bombay'da tutuklandı.

1945 - Amerika Birleşik Devletleri, Japonya'nın Nagazaki şehrine atom bombası attı: yaklaşık 70.000 kişi o anda öldü.

1949 - Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi oldu.

1951 - Ücretli Hafta Tatili Kanunu yürürlüğe girdi. İşçilerin resmi tatil günleriyle hafta tatilinde çalıştıkları yerlerden yarım yevmiye almaları karara bağlandı.

1954 - Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında, 28 Şubat 1953 tarihinde imzalanan Balkan Paktı'nın devamı niteliğinde, Bled şehrinde ittifak antlaşması imzalandı.

1965 - Singapur, Malezya'dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı.

1969 - Charles Manson liderliğindeki bir kült grup üyeleri, Roman Polanski'nin hamile eşi Sharon Tate, Abigail Folger, Polonyalı oyuncu Wojciech Frykowski, erkek kuaförü Jay Sebring ve lise mezunu bir genç Steven Parent'i Los Angeles'ta öldürdüler.

1973 - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın genelgesiyle, dolar alımı kısıtlandı ve İstanbul'da bankaların 200 dolardan fazlasını bozmayacakları açıklandı.

1974 - Watergate skandalının sonucu olarak, istifa eden Richard Nixon'ın yerine Başkan Yardımcısı Gerald Ford ABD Başkanı oldu.

1992 - Barselona'da düzenlenen 25. Olimpiyat Oyunları sona erdi.

1994 - Aydın Doğan, Hürriyet grubunu satın aldı.

1996 - Boris Yeltsin yemin ederek, Rusya Federasyonu Başkanı olarak ikinci dönemine başladı.

1999 - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Başbakan Sergei Stepashin'i azletti.

2007 - Köksal Toptan, 535 geçerli oyun 450'sini alarak TBMM başkanı seçildi.

Doğumlar

1537 - Francesco Barozzi, Venedikli - Giritli bir matematikçi ve Rönesans filologu (ö. 1604)

1631 - John Dryden, İngiliz yazar (ö. 1700)

1776 - Amedeo Avogadro, İtalyan kimyager ve bilim insanı (ö. 1856)

1819 - William Thomas Green Morton, Amerikalı tıp insanı (ö. 1868)

1843 - Adolf Mayer, Alman ziraat kimyageri (ö. 1942)

1864 - Roman Dmowski, Polonyalı devlet adamı (ö. 1939)

1869 - Willi Bang-Kaup, Alman Türkolog (ö. 1934)

1871 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (ö. 1919)

1878 - Paul Renner, Alman grafik tasarımcısı ve eğitmen (ö. 1956)

1881 - Ebül'ulâ Mardin, Türk hukukçu, akademisyen ve siyasetçi (ö. 1957)

1887 - Hans Oster, Alman asker ve Nazi Almanyası'nda Wehrmacht generali (ö. 1945)

1896 - Jean Piaget, İsviçreli psikolog (ö. 1980)

1900 - Boris Bajanov, Sovyet siyasetçi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin'in sekreteri (ö. 1982)

1901 - Felix Hurdes, Avusturyalı avukat ve siyasetçi (ö. 1974)

1906 - Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni (ö. 1985)

1911 - William Alfred Fowler, Amerikalı astrofizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1995)

1914 - Joe Mercer, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (ö. 1990)

1914 - Tove Jansson, Fin yazar, ressam ve karikatürist (ö. 2001)

1918 - Robert Aldrich, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1983)

1919 - Joop den Uyl, Hollandalı siyasetçi ve Başbakan (ö. 1987)

1920 - Willi Heinrich, Alman yazar (ö. 2005)

1922 - Philip Larkin, İngiliz şair ve yazar (ö. 1985)

1922 - Taro Kagawa, Japon futbolcu (ö. 1990)

1924 - Marta Becket, Amerikalı dansçı, koreograf ve ressam (ö. 2017)

1927 - Marvin Minsky, Amerikalı bilim insanı (ö. 2016)

1927 - Robert Shaw, İngiliz oyuncu ve yazar (ö. 1978)

1928 - Bob Cousy, Amerikalı basketbolcu ve NBA oyuncusu

1929 - Abdi İpekçi, Türk yazar ve gazeteci (ö. 1979)

1929 - Jean Le Garrec, Fransız siyasetçi

1930 - Jacques Parizeau, Kanadalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2015)

1930 - Süreyya Duru, Türk film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1988)

1931 - Mário Zagallo, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör

1931 - Nigel Sims, İngiliz futbolcu (ö. 2018)

1935 - Željko Matuš, Yugoslav futbolcu

1937 - Füruzan, İranlı oyuncu (ö. 2016)

1938 - Otto Rehhagel, Alman futbolcu ve teknik direktör

1938 - Rod Laver, Avustralyalı tenisçi

1939 - Bulle Ogier, Fransız oyuncu

1939 - Romano Prodi, İtalyan siyasetçi ve İtalya Başbakanı

1941 - Yener Ünlüer, Türk bürokrat

1942 - Erman Şener, Türk sinema eleştirmeni, gazeteci, senaryo ve kitap yazarı (ö. 2002)

1943 - Ken Norton, Amerikalı boksör (ö. 2013)

1944 - Andrzej Przybielski, Polonyalı müzisyen (ö. 2011)

1944 - George Armstrong, İngiliz futbolcu (ö. 2000)

1944 - Nevra Serezli, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı

1944 - Sam Elliott, Amerikalı oyuncu

1946 - Issa Hayatou, Kamerunlu atlet, profesyonel basketbolcu ve spor yöneticisi

1947 - Roy Hodgson, İngiliz futbolcu ve teknik direktör

1951 - Memet Baydur, Türk oyun yazarı (ö. 2001)

1952 - Rui Jordão, Portekizli futbolcu (ö. 2019)

1953 - Jean Tirole, Fransız iktisat profesörü

1953 - Mustafa Öztürk, Türk siyasetçi

1954 - Olga Knyazeva, Rus eskrimci (ö. 2015)

1954 - Pierre Mongin, Fransız bürokrat

1957 - Melanie Griffith, Amerikalı aktris

1958 - Muazzez Ersoy, Türk ses sanatçısı

1958 - Per Herrey, İsveçli müzisyen

1960 - Gian Nicola Berti, İtalyan siyasetçi

1960 - Yasushi Yoshida, Japon futbolcu

1961 - John Key, Yeni Zelandalı siyasetçi

1961 - Nur Bekri, Çinli siyasetçi

1963 - Alain Menu, İsviçreli yarışçı

1963 - Jay Leggett, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 2013)

1963 - Whitney Houston, Amerikalı ses sanatçısı (ö. 2012)

1964 - Dumitru Stângaciu, Rumen futbolcu ve teknik direktör

1968 - Eric Bana, Avustralyalı oyuncu

1968 - Gillian Anderson, Amerikalı oyuncu

1968 - Nariyasu Yasuhara, Japon futbolcu

1970 - Serhiy Bezhenar, Ukraynalı futbolcu

1970 - William L. Calhoun Jr., Amerikalı müzisyen

1971 - Junji Goto, Japon futbolcu

1973 - Filippo Inzaghi, İtalyan futbolcu

1973 - Hideki Tsukamoto, Japon futbolcu

1973 - Kevin McKidd, İskoç oyuncu

1973 - Oleksandr Ponomaryov, Ukraynalı şarkıcı

1974 - Derek Fisher, Amerikalı basketbolcu

1975 - Rodrigo Mendes, Brezilyalı futbolcu

1976 - Audrey Tautou, Fransız oyuncu

1976 - Jessica Capshaw, Amerikalı aktris

1976 - Oylum Talu, Türk televizyoncu ve sunucu

1977 - Ravşan İrmatov, Özbek futbol hakemi

1977 - Ryo Sakai, Japon futbolcu

1978 - Senan Kara, Türk oyuncu

1978 - Vančo Trajanov, Makedon futbolcu

1978 - Wesley Sonck, Belçikalı futbolcu

1981 - Azar Karadaş, Norveçli futbolcu

1981 - Roland Linz, Avusturyalı futbolcu

1982 - Jes Macallan, Amerikalı oyuncu

1982 - Joel Anthony, Amerikalı basketbolcu

1982 - Kate Siegel, Amerikalı oyuncu ve senarist

1982 - Takuto Hayashi, Japon futbolcu

1982 - Tülin Altıntaş, Türk voleybolcu

1982 - Tyson Gay, Amerikalı atlet

1983 - Ashley Johnson, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı

1984 - Gaizka Toquero, İspanyol futbolcu

1984 - Pierre Perrier, Fransız aktör

1984 - Yushi Ito, Japon futbolcu

1985 - Anna Kendrick, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu

1985 - Filipe Luís, Brezilyalı futbolcu

1985 - Hideki Okochi, Japon futbolcu

1986 - Alejandro Faurlín, Arjantinli futbolcu

1986 - José Manuel Casado, İspanyol futbolcu

1986 - Taner Ölmez, Türk oyuncu

1987 - Alper Balaban, Türk futbolcu (ö. 2010)

1987 - Ferhat Çulcuoğlu, Türk futbolcu

1988 - Willian Borges da Silva, Brezilyalı futbolcu

1989 - Guido Marilungo, İtalyan futbolcu

1989 - Hansell Araúz, Kosta Rikalı futbolcu

1989 - Stefano Okaka, İtalyan futbolcu

1989 - Yorgo Sarris, Yunan futbolcu

1990 - Adelaide Kane, Avustralyalı oyuncu

1990 - Ahmed Süfyan, Katarlı futbolcu

1990 - Bill Skarsgård, İsveçli oyuncu

1990 - Caio Canedo Corrêa, Brezilyalı futbolcu

1990 - İshak Doğan, Türk futbolcu

1990 - Sebastián Ubilla, Şilili futbolcu

1991 - Alexa Bliss, Amerikalı profesyonel güreşçi

1991 - Furkan Aldemir, Türk basketbolcu

1992 - Burkely Duffield, Kanadalı aktör

1993 - Ali Yasin, Iraklı futbolcu

1993 - Kenneth Houdret, Belçikalı futbolcu

1993 - Rydel Lynch, Amerikalı şarkıcı ve dansçı

1994 - Alexander Djiku, Fransız futbolcu

1994 - Jonathan Espericueta, Meksikalı futbolcu

1995 - Daiki Yagishita , Japon futbolcu

1996 - Ahmet Engin, Alman futbolcu

Ölümler

378 - Valens, Roma imparatoru (d. 328)

803 - İrini (Atinalı İrini), Bizans İmparatoriçesi (d. 752)

833 - Memun, Abbasi Halifesi (d. 786)

1107 - Horikawa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 73. imparatoru (d. 1079)

1173 - Necmeddin Eyyub, Eyyubi Hükümdarı (d. ?)

1516 - Hieronymus Bosch, Hollandalı ressam (d. 1450)

1523 - Ulrich von Hutten, Alman düşünür ve şair (d. 1488)

1647 - Zygmunt Kazimierz, Polonyalı Prens (d. 1640)

1857 - Carl Czerny, Avusturyalı piyanist, besteci ve müzik öğretmeni (d. 1791)

1890 - Viktor Janka von Bulcs, Macar botanikçi (d. 1837)

1899 - Edward Frankland, İngiliz kimyager ve akademisyen (d. 1825)

1910 - Huo Yuanjia, Çinli savaş sanatçısı (d. 1868)

1919 - Ernst Haeckel, Alman zoolog (evrim teorisinin savunucularından ve evrime ilişkin yeni kuramların kurucusu) (d. 1834)

1919 - Ruggero Leoncavallo, İtalyan besteci (Pagliacci operası) (d. 1857)

1927 - Kral Sisowath, Kamboçya Kralı (d. 1840)

1938 - Leo Frobenius, Alman etnolog (d. 1873)

1942 - Arnold Genthe, Alman-Amerikalı fotoğrafçı'sıdır (d. 1859)

1942 - Edith Stein, Alman filozof ve rahibe (d. 1891)

1943 - Chaim Soutine, Rus dışavurumcu ressam (d. 1893)

1947 - Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (d. 1863)

1949 - Edward Thorndike, Amerikalı psikolog (d. 1874)

1954 - Mehmet Münir Çağıl, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1870)

1957 - Carl Clauberg, Alman tıp doktoru (Nazi Almanyası'nda Toplama kamplarında insanları kobay olarak kullanan) (d. 1898)

1962 - Hermann Hesse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1877)

1966 - Giorgi Leonidze, Gürcü şair ve yazar (d. 1899)

1967 - Joe Orton, İngiliz oyun yazarı, yazar ve günlük yazarı (d. 1933)

1969 - Cecil Frank Powell, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1903)

1969 - Sharon Tate, Amerikalı sinema oyuncusu (cinayet) (d. 1943)

1971 - Mehmet Aslan, Türk siyasetçi (d. 1928)

1972 - Muammer Çavuşoğlu, Türk siyasetçi (d. 1903)

1972 - Sıddık Sami Onar, Türk hukuk profesörü (d. 1897)

1973 - Georges Duthuit, Fransız sanat eleştirmeni ve yazar (d. 1891)

1973 - Christian Arhoff, Danimarkalı sahne ve sinema oyuncusu (d. 1893)

1974 - Aliye Berger, Türk gravür sanatçısı ve ressam (d. 1903)

1975 - Dmitri Şostakoviç, Rus besteci (d. 1906)

1978 - James Gould Cozzens, Amerikalı yazar (d. 1903)

1980 - Jacqueline Cochran, Amerikalı pilot ve iş insanı (d. 1906)

1986 - Mehmet Özdemir, Türk siyasetçi (d. 1913)

1990 - Joe Mercer, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1914)

1992 - Aytekin Kotil, Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanlarından (d. 1934)

1994 - Aykut Sporel, Türk radyo programcısı ve Türkiye radyolarının ilk disk cokeylerinden (d. 1935)

1995 - Jerry Garcia, Amerikalı müzisyen (Grateful Dead) (d. 1942)

1996 - Frank Whittle, İngiliz ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (d. 1907)

2000 - John Harsanyi, Amerikalı ekonomist (d. 1920)

2003 - Ray Harford, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)

2003 - Gregory Hines, Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1946)

2003 - Jacques Deray, Fransız film yönetmeni (d. 1929)

2004 - Robert Lecourt, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1908)

2005 - Colette Besson, Fransız atlet (d. 1946)

2005 - Coşkun Ertepınar, Türk şair ve eğitimci (d. 1914)

2005 - Marco Cavagna, İtalyan astronom (d. 1958)

2005 - Matthew McGrory, Amerikalı aktör (d. 1973)

2006 - James Van Allen, Amerikalı bilim insanı (d. 1914)

2007 - Ulrich Plenzdorf, Alman yazar (d. 1934)

2008 - Ahmet Sezgin, Türk ses sanatçısı (d. 1936)

2008 - Bernie Mac, Amerikalı oyuncu (d. 1957)

2008 - Mahmut Derviş, Filistinli şair (d. 1942)

2011 - Roberto Busa, İtalyan Cizvit, teolog ve dilbilimci (d. 1913)

2012 - Erol Togay, Türk futbolcu (d. 1950)

2013 - Haji, Kanadalı oyuncu ve dansçı (d. 1946)

2014 - Andrey Bal, Ukraynalı futbolcu ve antrenör (d. 1958)

2014 - Michael Brown, Amerikalı genç (d. 1996)

2014 - J. E. Freeman, Amerikalı oyuncu (d. 1946)

2014 - Charles Keating, İngiliz oyuncu (d. 1941)

2014 - Ed Nelson, Amerikalı oyuncu (d. 1928)

2015 - Frank Gifford, Eski Amerikan Futbolu oyuncusu ve televizyon sunucusu (d. 1930)

2015 - John Henry Holland, Amerikalı bilim insanı (d. 1929)

2015 - Fikret Otyam, Türk ressam, gazeteci ve yazar (d. 1926)

2015 - Mustafa Kayabek, Türk şair ve yazar (d. 1931)

2016 - Barry Jenner, Amerikalı oyuncu (d. 1941)

2017 - Beethoven Javier, Uruguaylı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)

2017 - Johno Johnson, Avustralyalı siyasetçi (d. 1930)

2017 - Malle Leis, Estonyalı ressam ve grafik sanatçısı (d. 1940)

2017 - Marián Varga, Slovak müzisyen, besteci ve orgcu (d. 1947)

2017 - Peter Weibel, Alman bisiklet yarışçısı (d. 1950)

2018 - Tamara Degtyaryova, Sovyet-Rus kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)

2018 - Mehrdad Pahlbod, Eski İranlı siyasetçi ve bakan (d. 1917)

2019 - Fahrudin Jusufi, Yugoslav eski millî futbolcu (d. 1939)

2020 - Alauddin Ali, Bangladeşli film müziği bestecisi ve sanat yönetmeni (d. 1952)

2020 - Fips Asmussen, Alman komedyen ve oyuncu (d. 1938)

2020 - Martin Birch, Britanyalı müzik yapımcısı ve ses mühendisi (d. 1948)

2020 - Anna Maria Bottini, İtalyan aktris (d. 1916)

2020 - Kamala, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1950)

2020 - Emre Gönlüşen, Türk spor spikeri (d. 1978)

2020 - Kemal Özçelik, Türk binici (d. 1922)

2020 - Franca Valeri, İtalyan aktris (d. 1920)

2021 - Cameron Burrell, Amerikalı kısa mesafe koşucusu (d. 1994)

2021 - María Elena Chapa, Meksikalı siyasetçi ve kadın hakları aktivisti (d. 1944)

2021 - Alex Cord, Amerikalı aktör (d. 1933)

2021 - Pat Hitchcock, İngiliz aktris ve film yapımcısı (d. 1928)

2021 - Ken Hutchison, İskoç aktör (d. 1948)

2021 - Olivia Podmore, Yeni Zelandalı profesyonel kadın bisiklet sporcusu (d. 1997)

2021 - Chucky Thompson, Amerikalı hip hop/R&B prodüktörüdür (d. 1968)

2021 - Walter Yetnikoff, Amerikalı iş insanı ve müzik yapımcısı (d. 1933)

2022 - Nicholas Evans, İngiliz gazeteci, senaryo yazarı, televizyon/sinema filmi yapımcısı ve roman yazarıdır (d. 1950)

2022 - Olivia Newton John, Amerikalı aktris (d. 1948)

2022 - Rudi Koertzen, Güney Afrikalı uluslararası kriket oyuncusu ve hakemi (d. 1949)

2022 - Luigi Lucherini, İtalyan siyasetçi ve mühendis (d. 1930)

2022 - Donald Machholz, Amerikalı astronom (d. 1952)